Xây dựng và áp dụng hệ thống công nhận Cơ sở thực hành tốt phòng thí nghiệm theo nguyên tắc GLP-OECD tại Văn phòng Công nhận chất lượng

Sự cần thiết công nhận cơ sở thực hành tốt Phòng thí nghiệm theo nguyên tắc của GLP-OECD tại Việt Nam
Hiện nay ở Việt Nam, việc kiểm tra và cấp giấy chứng nhận “Thực hành tốt phòng kiểm nghiệm thuốc- GLP/Good Laboratory Practice) do Cục Quản lý Dược thuộc Bộ Y tế thực hiện cho các đơn vị phân tích, thử nghiệm trên đối tượng là nguyên liệu và thuốc thành phẩm phục vụ cho con người (đối tượng áp dụng là các Viện, Trung tâm Kiểm nghiệm thuộc hệ thống kiểm nghiệm nhà nước và các phòng kiểm nghiệm khối tư nhân) và theo tài liệu qui định của Cục Quản lý Dược (04/2018/TT-BYT ngày 09 tháng 02 năm 2018). Cục Quản lý Dược có 2 cách tiếp cận:
  1. Nguyên tắc, tiêu chuẩn Thực hành tốt phòng thí nghiệm của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Phụ lục I kèm theo Thông tư này và tài liệu cập nhật quy định tại khoản 2 Điều này.
  2. Nguyên tắc, tiêu chuẩn Thực hành tốt phòng thí nghiệm của Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) tại Phụ lục II kèm theo Thông tư này và tài liệu cập nhật quy định tại khoản 2 Điều này.
Tuy nhiên, đối tượng thử nghiệm ngoài thuốc cho con người cần áp dụng GLP cũng có tiềm năng rất lớn như: Thí nghiệm hóa lý, nghiên cứu độc tính, nghiên cứu gây đột biến, nghiên cứu độc tính môi trường trên sinh vật thủy sinh và trên cạn, nghiên cứu hành vi trong nước, đất và không khí, tích lũy sinh học, nghiên cứu xác định dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong thực phẩm và thức ăn chăn nuôi, nghiên cứu các ảnh hưởng trong hệ sinh thái tự nhiên và vũ trụ, thí nghiệm hóa phân tích và hóa lâm sàng để phục vụ cho các hoạt động sản xuất, sử dụng trong nội địa và xuất khẩu các sản phẩm sang các thị trường có yêu cầu công nhận cơ sở/phòng thí nghiệm theo nguyên tắc GLP-OECD.
GLP ln đầu tiên được gii thiu New Zealand và Đan Mch vào năm 1972, và sau đó là M vào năm 1978 để đối phó vi v bê bi ca Phòng thí nghim BioTest Công nghip. Vài năm sau đó, các nguyên tc GLP ca T chc Hp tác và Phát trin Kinh tế (OECD) được ban hành năm 1992. Đến nay, OECD đã có 38 thành viên chính thc và nhiu thành viên tham gia quan sát viên. OECD đã ban hành GLP và được nhiu quc gia áp dng (xem trên trang-https://www.oecd.org/chemicalsafety/testing/linkstonationalwebsitesongoodlaboratorypractice.htm). Một số quốc gia như Australia, Pháp, Đan Mạch, Đức, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, Malaysia …có yêu cầu các nhà sản xuất hóa chất bao gồm: Hóa chất Công nghiệp, Dược phẩm (dành cho người và thú y), Hóa chất Nông nghiệp, Sản phẩm Mỹ phẩm, Thực phẩm/Phụ gia Thức ăn chăn nuôi và Thiết bị Y tế, Môi trường … thông qua dữ liệu để đảm bảo rằng việc sử dụng các hóa chất này không gây ra bất kỳ mối nguy nào cho sức khỏe con người và môi trường. Tính chất không nguy hiểm cần được thiết lập thông qua các nghiên cứu và dữ liệu, sẽ được kiểm tra bởi các cơ quan quản lý của các quốc gia liên quan. Thực hành tốt phòng thí nghiệm (GLP) là một hệ thống tài liệu qui định do Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) xây dựng, được sử dụng để đạt được các mục tiêu trên.
Trng tâm ca ca mt s t chc, quc gia định hướng nghiên cu mi quan h Tương lai và H thng Môi trường sinh thái hướng đến mc tiêu to ra môi trường xanh trên toàn thế gii. Như chúng ta đã biết hu qu ca ô nhim môi trường đang nh hưởng đến toàn cu, nh hưởng ti tt c h sinh thái tn ti trên trái đất. Để thc hin được mc tiêu trên, nhiu t chc, quc gia trên thế gii đã thc hin đánh giá công nhn cho các cơ sở/phòng thí nghim thc hành tt theo GLP OECD. Vic đánh giá công nhn theo GLP OECD cũng được giao cho t chc, b ngành khác nhau cho tng lĩnh vc/ đối tượng ví d như : Pháp, Nht, Hàn . Chun mc đánh giá cơ sở/ phòng thí nghim đạt GLP OECD da trên chun mc n hành bi OECD (bao gồm: CNAS/Trung Quc; NATA/Úc; National Good Laboratory Practice Compliance Monitoring Authority, Deoarment of Science & Technology, Ministry of Science and Technology/ n Độ; SCC/Canada; )
Ngày nay, các hoạt động sản xuất Dược phẩm, Thực phẩm, Hóa chất bảo vệ thực vật, Thuốc thú y và các thử nghiệm về An toàn môi trường phát triển rất mạnh và các Phòng thí nghiệm có thực hiện thí nghiệm cho các sản phẩm phục vụ nội địa và xuất khẩu cũng cần đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật của các thị trường, đồng thời giảm chi phí để thực hiện thí nghiệm lại. Bên cạnh chuẩn mực ISO/IEC 17025:2017, hiện các phòng thí nghiệm cũng có nhu cầu về xây dựng và áp dụng nguyên tắc thực hành tốt phòng thí nghiệm GLP-OECD (Good Laboratory Practice-GLP/ Organisation for Economic Cooperation and Development) để đáp ứng cho nhu cầu phát triển và giao thương, thương mại trong nước và giữa Việt Nam và các nước khác. Do vậy, BoA đã xây dựng và từng bước đánh giá và công nhận cơ sở/phòng thí nghiệm theo nguyên tắc GLP-OECD:1998 nhằm đáp ứng các yêu cầu của sự phát triển trong nước và hội nhấp quốc tế.

Triển vọng áp dụng công nhận GLP-OECD tại BoA
GLP-OECD giúp đảm bo vi các cơ quan qun lý rng d liu được gi phn ánh đúng kết qu thu được trong quá trình nghiên cu/thí nghiệm và do đó có th da vào đó khi thc hin đánh giá ri ro/ an toàn”.
Ti sao các Nguyên tc GLP ca OECD li quan trng?
Nguyên tc GLP ca OECD đảm bo to ra d liu thí nghim có cht lượng cao và đáng tin cy liên quan đến s an toàn ca các hng mc thí nghim như hoá chất, thuc tr sâu và thuc thú y. Các nguyên tc đã được to ra trong bi cnh hài hòa hóa các quy trình thí nghim để Chp nhn d liu ln nhau (MAD).
Quá trình này cũng đảm bo rng có th tránh được thí nghim trùng lp và các rào cn đối vi thương mi, tiết kim thi gian và ngun lc, đồng thi ci thin vic bo v sc khe con người và môi trường.
Hin nay, nhiu t chc Công nhn trên Quc tế và Khu vc trin khai chương trình công nhn cơ s phù hp theo nguyên tc GLP OECD và có nhiu t chc được công nhn bi Cơ quan công nhn của các Quốc gia như Úc (NATA), Pháp (COFRAC), Malaysia (DSM), Đan Mạch (DANAK), Toàn b quá trình thc hin đánh giá các t chc đăng ký công nhận theo nguyên tc GLP OECD đều được các cơ quan công nhn công b trên h thng website các tài liu công nhn, chun mc công nhn là OECD principle, quá trình đánh giá và cp quyết định công nhn. Tuy nhiên nhiu t chc th hin quyết định công nhn vi phm vi công nhn là phm vi tha nhn/recognition thay cho phm vi được công nhn/accreditation vi lý do là các cơ quan công nhn thc hin công nhn GLP phc v cơ quan qun lý nhà nước và có đăng ký tho thun vi OECD là MAD nên s dng thut ng phm vi tha nhn.
Nhng li ích ca h thng Chp nhn D liu Chung (MAD) ca OECD GLP là gì? H thng MAD giúp tránh các yêu cu quc gia xung đột hoc trùng lp, cung cp cơ s chung cho s hp tác gia các cơ quan quc gia và tránh to ra các rào cn phi thuế quan đối vi thương mi.
Hin nay, các quc gia OECD (bao gm 38 quc gia ti Bc M, Nam M, Châu Âu, Châu Á Thái Bình Dương: Úc, Áo, B, Canada, Chile, Colombia, Costa Rica, Cng hòa Séc, Đan Mch, Estonia, Phn Lan, Pháp, Đức, Hy Lp, Hungary, Iceland, Ireland, Israel, Ý, Nht Bn, Hàn Quc, Latvia, Litva, Luxembourg, Mexico, Hà Lan, New Zealand, Na Uy, Ba Lan, B Đào Nha, Cng hòa Slovak, Slovenia, Tây Ban Nha, Thy Đin, Thy Sĩ, Th Nhĩ K, Vương quc Anh và Hoa K.) theo Đạo lut Hi đồng OECD có liên quan đã đồng ý rng các nghiên cu được thc hin theo Nguyên tc và Nguyên tc Kim tra và Thc hành Phòng thí nghim tt ca OECD mt quc gia OECD phi được chp nhn bi các quc gia khác tuân th MAD vì mc đích đánh giá. Đây là khái nim được kim tra mt ln, được chp nhn để đánh giá mi nơi” Điu này tiết kim cho ngành công nghip hóa cht chi phí th nghim trùng lp đối vi các sn phm được bán trên th trường nhiu quc gia.
Văn phòng Công nhận chất lượng (BoA) được thành lập năm 1995, thuộc Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN). Ngày 23/07/2009, theo Quyết định số 1101/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Văn phòng Công nhận Chất lượng là tổ chức sự nghiệp trực thuộc Bộ KH&CN thực hiện các hoạt động công nhận cho phòng thí nghiệm, phòng hiệu chuẩn, phòng xét nghiệm y tế, phòng thí nghiệm an toàn sinh học, tổ chức chứng nhận, giám định và đánh giá sự phù hợp khác. Với kinh nghiệm đánh giá công nhận trên 25 năm của BoA (công nhận hơn 1500 PTN) và đội ngũ chuyên gia chất lượng và chuyên gia kỹ thuật có kinh nghệm sẽ triển khai và áp dụng thành công công nhận cơ sở/phòng thí nghiệm theo nguyên tắc GLP-OECD trên các đối tượng trừ thuốc sử dụng cho con người.
Văn phòng Công nhn cht lượng hin trin khai chương trình công nhn cơ sở/phòng thí nghiệm theo nguyên tắc GLP-OECD phù hp vi hot động công nhn ca các t chc công nhn trên quc tế và khu vc và tiến tới thc hin phc v qun lý nhà nước.
Đối vi Vit Nam nói chung và BoA nói riêng, vic chia s thông tin d liu chung (MAD) thi đim hin ti là chưa đủ kh năng. Tuy nhiên trong tương lai BoA hoàn toàn có th đăng ký quan sát viên ca OECD và vic tiếp cn d liu thông tin như các quc gia khác là hoàn toàn khả thi.

Tin tức khác

© 2016 by BoA. All right reserved